Powszechnie uważa się, że wanilia to jedna z najdroższych przypraw świata. Według znawców tematu jej uprawa, proces obróbki i zabezpieczenie w trakcie transportu, wymagają sporych nakładów finansowych.

W czołówce światowego rankingu najdroższych produktów spożywczych na świecie, od stuleci pojawiają się białe trufle, kawa Kopi Lupak, szafran oraz wanilia. Wielbiciele słodkiej i aromatycznej wanilii, uważanej za jedną z najdroższych przypraw na świecie, nie zdają sobie sprawy z tego, ile kosztuje jeden gram tego produktu. Światowa cena wanilii może osiągać nawet 700 USD za funt. Kilogram wysokiej jakości lasek wanilii kosztuje około 2 700 złotych, co w porównaniu z goździkami czy cynamonem, jest bardzo wysoką ceną. Przykładowo za kilogram goździków azjatyckich należy zapłacić 400 złotych, zaś na za najlepszy kardamon – 250 do 300 złotych. Na cenę wanilii niebagatelny wpływ ma sposób i miejsce jej uprawy, opłaty eksportowe/celne, czasochłonność procesu zbierania i suszenia oraz zabezpieczenie wysuszonych lasek wanilii.

Wanilia to jedna z najdroższych przypraw świata – jej cena jest wyższa od 1 grama srebra

Należy pamiętać o tym, że każdy zarodek pnącza wanilii musi być zapylany ręcznie lub ewentualnie przy wykorzystaniu pszczół z gatunków Melipona i Trigona, które występują tylko w Meksyku. Proces zapylania zajmuje mnóstwo czasu i wymaga zaangażowania dużej ilości wykwalifikowanych pracowników. Zapylanie musi być dokładnie zaplanowane w czasie i przeprowadzone w sposób bardzo szybki i sprawny, ponieważ kwiaty wanilii otwierają się tylko na jeden dzień. Wysoka cena wanilii jest uwarunkowana także tym, że po udanym zapyleniu, owoc rośliny dojrzewa przez kolejne 4 do 9 miesięcy. To czas, w którym należy dokładnie analizować rozwój strączków, nie dopuszczając do zaatakowania ich przez szkodliwe owady. Świeża wanilia nie posiada żadnego zapachu, pojawia się on wyłącznie po przeprowadzeniu starannego i odbywającego się w sposób naturalny procesu fermentacji, w czasie którego laska wanilii uzyskuje piękny, brązowy kolor. W obecnym czasie największym producentem przyprawy jest Madagaskar. Zdaniem finansistów ceny wanilii, sprowadzonej z tego regionu, znacznie przewyższają kwoty, jakie należałoby uiścić za 1 gram srebra.

Tańsze zamienniki wanilii

Vanilla planifolia, czyli specyficzny gatunek liany z rodziny storczykowatych, wymaga bardzo starannej uprawy. To roślina ciepłolubna, która źle znosi zmiany temperatury, susze czy ataki niektórych owadów. Naturalna uprawa wanilii odbywa się tylko w ekologicznych regionach świata, pozbawionych skażenia środowiskowego i zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi oraz substancjami chemicznymi. Istnieje także alternatywne rozwiązanie, którym jest wanilia syntetyczna. Niestety jakość tej przyprawy diametralnie różni się od składającej się wyłącznie z owoców poddawanych fermentacji i suszeniu na słońcu. Wanilia syntetyczna jest tańsza od naturalnej, ponieważ nie wymaga tak czasochłonnego procesu obróbki. Jednakże jej zapach, walory smakowe i kolor odbiegają od najlepszej jakości lasek wanilii meksykańskiej lub z Madagaskaru.

Kupując małą butleczkę oryginalnego ekstraktu z wanilii w sklepie, nikt zazwyczaj nie przelicza, ile kosztowałby jej litr, a jak się okazuje jest to imponująca cena. Wynika z całkowicie naturalnego i niezwykle pracochłonnego procesu powstawania tej wyjątkowej przyprawy.